Op naar Schaarsbergen!

(Verslag van de herdenking en kranslegging te Apeldoorn op 7 december 2005, verschenen in het Veteranenboek 4-10-RI in 2006)

De jaren gaan tellen. Naast me in de Grote Kerk te Apeldoorn zat een officier, die me verzekerde, dat de leeftijd van iedere veteraan in de Kerk rond de tachtig moest zijn. De organisatie was onberispelijk: na de plechtigheid in de kerk stonden de bussen klaar om ieder te brengen naar de Willem III-kazerne voor een sanitaire stop en een gezonde lunch. Vervolgens volgde de kranslegging bij het monument. Het monument dat weer terugkeert naar Schaarsbergen. 2005 was dus het laatste jaar van herdenken te Apeldoorn.

Vroeg op…!

Al vroeg moet door velen de wekker zijn gezet om vanuit alle windstreken op tijd aanwezig te zijn te Apeldoorn. Het programma was rekkelijk. De veteranen konden om 9.15 reeds terecht in de kazerne om met een kop koffie warm te worden. De buitentemperatuur bedroeg 6 graden en het was buiig. De tenten waren nog niet helemaal op temperatuur, doch alles was beter dan de koude buiten. De eerste bekenden, waren blij elkaar weer te zien. Enthousiaste blikken deden de koude gezichten ontdooien. Het hoe-is-het en waar-was-je-vorige-keer? waren regelmatig te horen. Vreugde overheerste bij het weerzien van elkaar. Er was royaal gezorgd voor de bezoekers, die op een onnavolgbare wijze door de Luchtmobiele Brigade te Schaarsbergen in de watten werden gelegd.

Herdenking…

Opvallend was dat veel veteranen niet eerst naar de kazerne gingen, doch rechtstreeks hun gang naar de kerk wisten te vinden. De dienst begon om 12 uur. Vanaf 11 uur reden er rechtsreeks pendelbussen van het station naar de kerk. Reeds op het station boden soldaten de helpende hand, hetzij met een woord, hetzij met de daad, door een mindervalide te ondersteunen. De marechaussee zorgde voor een perfecte doorstroming van de bussen met veteranen. Er was heel wat personeel ingezet om de bussen naar de kerk te loodsen. En bij de kerk stond de jongere garde klaar om de oudere uit de bussen te helpen. Tevreden gezichten overal. Ondertussen was er ook een pendeldienst opgang gekomen vanuit de kazerne richting kerk. Er konden 1500 mensen in de kerk. Naast me zat een officier, die me vertelde, dat het vorige jaren veel drukker was. ,,Maar wat wil je, de jongens zijn allemaal rond de 80. De een mankeert dit, de andere dat. Je mag nog blij zijn er bij te kunnen wezen. En deze eer te bewijzen aan je gevallen sobats, je kamerdaden”. De man pinkte een traan weg en zei dat hij ook niet wist of hij er volgend jaar wederom bij kon zijn. De kerk was voor 2/3 gevuld. Tellen had geen zin, maar buren om me heen waren ervan overtuigd, dat er zeker 1000 man aanwezig was. Dit keer weinig jongeren, dat is meer bij andere herdenkingen.

De trouwe dominee  Jense? was ook dit jaar heengegaan. Hij werd vervangen door ds Le Grand: een man die de tropen kende en er bíj was. Hij verhaalde over een gezin, die vóór de oorlog een dochter was kwijt geraakt en in Indië zou men hun zo’n verliezen, die nog even bij zijn neef op visite wilde. Een gezin in diepe droevenis. De dominee had ze bezocht bij thuiskomst. Ze hadden nog een dochter over.

Uit volle borst werd het slotlied meegezongen: ,,Blijf bij mij, Heer”. Een waardige en indrukwekkende bijeenkomst, die velen goed deed. Daarna terug naar de kazerne voor de lunch. Vele bussen reden af en aan om de zeker 1000 genodigden terug te brengen naar de kazerne. De garderobe, de toiletten, de koffie, ieder had wel wat op zijn wensenlijstje staan welke afdeling het eerst moest worden bezocht. Tevreden gezichten, maar ook gezichten waar de tragiek van het leven was af te lezen.

Kranslegging…

Het was een uurtje eten en bijpraten. De tent was groot en heerlijk verwarmd. Overal erwtensoep met broodjes en bij binnenkomst een tasje met eten en drinken. Er werd gretig gebruik gemaakt van deze geste. Langzaamaan werd men via luidsprekers verzocht zich klaar te maken voor de plaats van het monument, waar de kranslegging zou plaatsvinden. Een plechtige gebeurtenis. De genodigden zaten gelukkig allemaal op stoelen en op tribunes. Een kleed over hun benen heen om toch wat warmte vast te houden. Het signaal Taptoe werd geblazen. Iedereen stond stil. De erewacht bij het monument stond in de houding. Opvallend was het grote aantal dragers van baretten bij de veteranen. Trots als de mannen zijn op hun verleden. Zeker een 10-tal kransen werden er gelegd. Diverse onderdelen van de krijgsmacht brachten hiermee een laatste saluut aan de overledene sobats. Het was indrukwekkend stil. Na de kranslegging klonk het Wilhelmus en vervolgens werd het defilé geopend door brigadegeneraal …….. en mevrouw……. , draagster van de Militaire Willems Orde. Daarna volgden de nabestaanden. De plechtigheid duurde wel een uur, dat zonder klagen en uiterst respectvol voorbij ging. Een kazerne vol met mooie herinneringen, die nu achter gelaten worden en met het monument meeverhuizen naar het niet onbekende Schaarsbergen. Daar zal volgend jaar de herdenking plaatsvinden.

Laatste borreltje…

Enkele minuten wandelen en men was weer terug in de tenten voor een afzakkertje, een croissant, erwtensoep of nog wat eten om de inwendige mens te versterken. De teafel werd goede eer aangedaan. Naarmate de borrelfles leegraakte, nam de gezelligheid toe. De sfeer zat er goed in. Iedereen sprak met ieder. De jonge soldaten, die klaar stonden voor hun missie naar Afghanistan, keken toe hoe hun oudere collega’s hun gebeurtenissen hadden herdacht en zagen ook de ontlading, die er op volgde. Ze keken en probeerden te begrijpen. Ik sprak met een jongen van net 18, pas sergeant geworden, opgegroeid in een weeshuis. Hij genoot van de warmte en kameraadschap en hoopte die ooit te vinden bij de reünies, die hij zal meemaken!

Al pratend en drinkend, werden de omgangsvormen steeds jovialer. Het was fijn om ieder eens zorgeloos te zien. Een dag, die alle zorgen, handicappen vergat, door de afleiding die je had van de geweldige gesprekken met elkaar. Het samen één zijn, werd gewaardeerd. Er waren geluiden, dat de sluiting om 1700 toch wel vroeg was. Er was nog zoveel te vertellen. Al pratend gingen de laatste veteranen met hun metgezellen de bus in, die ze naar de trein bracht. Daar stond de harde wereld weer op ze te wachten. Nog een laatste groet op het station en voorbij was de dag. Er werd als vanouds geklaagd over de drukte in de trein, maar eerlijk is eerlijk…… was het samenzijn een uurtje later afgelopen, dan hadden alle mensen van rond de tachtig tenminste kunnen zitten in de trein. Het is niet handig om in de spits met zijn allen te gaan treinen!

Volgend jaar zien we elkaar in Schaarsbergen! Het trouwe monument, dat ons nimmer verlaat en symbool staat voor allen, die gesneuveld zijn.

F.J.A.M. van der Helm (1956)

reacties naar helmhuis@ziggo.nl